Podróż bohatera w coachingu

Mit jako mapa ludzkiego doświadczenia

Wielcy badacze, tacy jak Carl Gustav Jung, Joseph Campbell czy James Frazer, dostrzegali w mitach coś znacznie więcej niż tylko dawne opowieści. Widzieli w nich zakodowaną, starożytną wiedzę o człowieku – o jego psychice, emocjach i relacjach ze światem.

Nie jest to wiedza w naukowym sensie – nie opiera się na dowodach czy formułach. To raczej mądrość doświadczenia, przekazywana przez pokolenia w formie symboli i historii.

Jeśli wolisz obejrzeć film zamiast czytać kliknij 👉Podróż bohatera

Mit, który dzieje się „teraz”

Mit nie opowiada jedynie o wydarzeniach z odległej przeszłości. Dzieje się poza czasem, a właściwie – dzieje się zawsze teraz.
Kiedy słuchamy lub czytamy mit, staje się on częścią naszego wewnętrznego świata. Przeżywamy go, odnajdujemy w nim siebie. Dzięki temu zawarte w nim prawdy stają się bliższe, bardziej zrozumiałe i trwałe.

Joseph Campbell zauważył, że bohaterowie mitów są nośnikami uniwersalnych prawd – o odkrywaniu siebie, przekraczaniu ograniczeń, o relacjach z innymi i o naszym miejscu w świecie. 

Zauważał on wspólny dla wielu mitów schemat.

Wzorzec podróży bohatera

Rozpoczyna się ona w zwyczajnym świecie, gdzie bohater otrzymuje wezwanie do przygody – zaproszenie do przekroczenia znanego, do zmiany.

Jeśli przyjmie to wezwanie, wyrusza w drogę pełną prób, wyzwań i odkryć.
Na swojej ścieżce spotyka sprzymierzeńców, przeciwników, a czasem mentora.
W pewnym momencie czeka go najtrudniejsza próba – symboliczny moment śmierci starego i narodzin nowego. Gdy bohater przetrwa, otrzymuje dar – wgląd, wiedzę, moc lub nową perspektywę.
Ostatecznie wraca do swojego świata, by podzielić się tym, czego doświadczył – by przemienić nie tylko siebie, ale i rzeczywistość wokół.

Nie wszystkie mity zawierają wszystkie te etapy, ale w każdym z nich obecny jest motyw przemiany i powrotu.

Ten obecny w mitach schemat „Podróż bohatera” zainspirował wielu twórców. Znajdziemy go w wielu popularnych filmach, np. w Gwiezdnych wojnach George’a Lucasa. 

Podróż bohatera w coachingu i rozwoju osobistym

W coachingu czy psychoterapii ten wzór pomaga zrozumieć proces zmiany: od momentu niepewności i wahania, przez zmaganie, aż po odkrycie nowych możliwości i sensu. „Podróż bohatera” to schemat, który stanowi świetne narzędzie rozwoju.

Można powiedzieć, że w pracy coachingowej klient jest bohaterem własnej historii, a coach – jego uważnym towarzyszem.

Jak pracować z metaforą „podróży bohatera”

Na początku warto przedstawić klientowi schemat tej drogi w prosty, obrazowy sposób – tak, by mógł wyobrazić sobie swoją własną historię.
Opowiadamy o kolejnych etapach podróży:
zwyczajnym świecie, wezwaniu do przygody, odrzuceniu wezwania, spotkaniu z mentorem, przejściu przez pierwszy próg, sojusznikach, najciemniejszym momencie, próbie, nagrodzie, drodze powrotnej i darze dla świata.

Następnie zachęcamy klienta, by opowiedział własną symboliczną historię – o swoim życiu, zmianie lub wyzwaniu, przed którym stoi.

Pomocne mogą być pytania:

• W jakim momencie swojej podróży jesteś?

• Jakie wyzwanie właśnie podejmujesz?

• Jakie masz doświadczenia i czego Cię one uczą?

• Kto lub co Cię wspiera?

• Co lub kto Cię zatrzymuje?

• Jaką nagrodę już otrzymałeś?

• Co możesz teraz dać światu dzięki temu, czego się nauczyłeś?

W ten sposób mit staje się lustrem naszej własnej drogi – pomaga dostrzec sens w doświadczeniach, które czasem wydają się chaotyczne czy bolesne.
A kiedy nadajemy im znaczenie, łatwiej nam zrozumieć, że każdy z nas jest bohaterem swojej historii – wciąż w drodze, wciąż w procesie odkrywania siebie.