strach, lęk

Kolejną emocją związaną z doświadczeniem porażki jest lęk. Może się wiązać z niepewną przyszłością w wyniku poniesienia jakichś strat np. finansowych bądź wynikać z utraty zaufania ważnych dla nas osób. Może to być niepokój o to, jak sobie poradzimy, bo porażka obniżyła naszą samoocenę. 

Lęk i strach to podobne uczucia, choć nie takie same. Tak jak wszystkie emocje, mają swoje pozytywne strony.

Strach jest reakcją organizmu na realne niebezpieczeństwo. Jego główną funkcją jest ochrona. Przygotowuje ciało do walki z zagrożeniem lub ucieczki przed nim. Bez niego nie byłoby nas, bo nie przetrwaliby nasi przodkowie. Strach jest uczuciem krótkotrwałym i mobilizującym. Gdy mija zagrożenie fizyczne, mija i strach.

Strach powstrzymuje nas przed niepotrzebnym ryzykiem. Jak pisał Carls Ruiz Zafon: Tylko skończeni głupcy niczego się nie boją.

Lęk jest taką samą reakcją organizmu co strach, tyle że niebezpieczeństwo jest w naszej głowie, myślach, wyobrażeniach. To, jak długo nam towarzyszy, zależy od naszego postrzegania.

Lęk także nas chroni, przygotowuje na wystąpienie potencjalnego zagrożenia. Mobilizuje nas do podjęcia działań, które pomogą nam sobie z nim radzić.  

Może nas skłonić do refleksji jak uniknąć strat w przyszłości i przemyśleń jak minimalizować skutki porażki. Może być dla nas niezwykle silnym czynnikiem mobilizującym do działania. Panowanie nad lękiem zamienia go w wyzwanie, a my budujemy odwagę.

Mechanizm dawania sobie rady z niepewnością może stać się naszym rytuałem,  czynnością, która kiedyś dała nam siłę, pozwoliła przełamać się i wyjść z nieprzyjemnej sytuacji.

Problem pojawia się wtedy, gdy reakcja lękowa przestaje być nas użyteczna np. jej trwanie przedłuża się lub pojawia w niewłaściwym czasie.

Jeśli lęk zaczyna mieć głównie negatywne skutki, możemy wyrwać się z jego cyklu metodami fizycznymi, angażującymi ciało, lub sposobami psychologicznymi, ukierunkowanymi na pracę z umysłem.

Pierwszy metoda obejmuje ćwiczenia wysiłkowe związane z współzawodnictwem np. bieganie, squash, siłowania lub ćwiczenia relaksacyjne, oddechowe np. joga, tai chi, spacer.

Druga oznacza zrozumienie, jakie myśli leżą u podstaw leku, przed czym nas chronią, jakie są fakty, co podpowiada logika, co możemy realnie zrobić.

Gdy nie potrafimy poradzić sobie z lękami, warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty.

Warto pamiętać, że ostatecznie transformacja lęku daje odwagę i radosne podniecenie.