„Właściwa” motywacja

„Zacznij od robienia tego, co konieczne; potem zrób to, co możliwe; nagle odkryjesz, że dokonałeś niemożliwego.”

św. Franciszek z Asyżu

Są takie idee, które długo w nas krążą — znane, nawet logicznie zrozumiane, a jednak jakoś głębiej się nie zakorzeniają . Brzmią mądrze, ale nie poruszają. Tak właśnie było u mnie z motywacją, a konkretniej z prawem Yerkesa–Dodsona.

Znałam je: im wyższe pobudzenie emocjonalne, tym łatwiej działać… ale tylko do pewnego punktu. Potem efektywność zaczyna spadać. Ani zbyt niska motywacja, ani zbyt wysoka nie pomagają. Przykładowo jeśli chcemy zdać egzamin, ale motywacja jest zbyt niska — zwyczajnie nam się nie chce uczyć. Jeśli zbyt wysoka to napięcie rośnie, stres nas przytłacza i paradoksalnie też zaczynamy unikać nauki.

Wiedziałam to. A jednak ciągle brakowało mi odpowiedzi na jedno pytanie: Kiedy motywacja jest zbyt niska, a kiedy zbyt wysoka?
co właściwie znaczy „właściwa motywacja”? Jak ją rozpoznać? Jak ją znaleźć? 
To pytanie dojrzewało we mnie długo, „odłożone na później”.

I wtedy trafiłam na książkę Don Miguela Ruiza „Cztery Umowy”. To nie jest literatura naukowa, nie ma tabel, wykresów ani nazwisk badaczy, a jednak znalazłam tam zdanie, które ułożyło mi wszystko w całość:

Rób wszystko, co możesz w danym momencie — nie mniej i nie więcej.

I nagle zrozumiałam, że to właśnie jest odpowiedź.

Właściwa motywacja nie oznacza stałego poziomu energii. Nie oznacza też perfekcyjnego działania. Oznacza adekwatność. Tyle, ile mogę tu i teraz.

Co innego „mogę” w dniu pełnym słońca i lekkości, a co innego „mogę”, kiedy męczy mnie choroba.
Co innego „mogę”, gdy kończę trudny projekt, a co innego — kiedy składam siebie na nowo po porażce.

Kluczem jest intencja. Intencja, z którą podchodzimy do działania, często ma większą moc niż sama forma działania. To ona reguluje naszą motywację — czy staje się wsparciem, czy presją.

Dziś rozumiem to tak:
daję z siebie to, co najlepsze, na tyle, na ile potrafię w tej chwili.

Nie „maksimum za wszelką cenę”. Nie „ minimum, bo mi się nie chce”. 

To podejście jest jak joga. Każdy, kto praktykuje, wie, że można próbować wykonać asanę na siłą — ale efektem będzie napięcie albo kontuzja. Można też odpuścić praktykę. Żadne z tych skrajności nam nie służy.

Rozwój dzieje się, gdy słuchamy chwili i odpowiadamy — uczciwie, bez przemocy, ale też bez wymówek.

I to jest dla mnie dziś „właściwa motywacja” — nie sztywna, nie idealna, ale żywa, zmienna i ludzka.